Jak skutecznie bronić rzuty wolne?

W kontaktach z trenerami drużynowymi Naszych podopiecznych często zmagamy się z tematem ustawienia muru oraz bramkarza przy rzutach wolnych wykonywanych przez rywali. Jest to trudne zagadnienie co potwierdzają bramki z rzutów wolnych w najlepszych ligach piłkarskich i wymaga współpracy bramkarza z całym zespołem oraz kompleksowego podejścia do kwestii oraz pracy na treningach całej drużyny. Gole z rzutów wolnych zdobyte bezpośrednio zazwyczaj wynikają z błędu lub błędów bramkarza. Winą za utratę bramki nieraz ponoszą również zawodnicy stojący w murze, którzy zachowują się nieadekwatnie do sytuacji i zaleceń.

Poniżej kategoryzuję błędy bramkarzy przy rzutach wolnych. Każda z przedstawionych grafik zakończyła się golem.

Złe ustawienie bramkarza

Bramkarz ustawiony zbyt daleko od osi środkowej boiska – zbyt duża odległość bramkarza od lewego (grafika 1) i prawego (grafika 2) słupka uniemożliwia skuteczną interwencję.

Złe ustawienie muru względem piłki

Bramkarz ustawił mur względem dalszego słupka, niezgodnie z zaleceniami. Zadaniem muru jest chronić bliższą strefę bramki względem piłki. Choć piłka ustawiona jest bardzo blisko osi środkowej to jednak bliżej do lewego słupka bramki ( z perspektywy strzelca), w dodatku rzut wolny wykonywał zawodnik prawo nożny.

Brak widoczności piłki przez bramkarza

Bramkarz nie widzi piłki w momencie uderzenia czym zmniejsza czas na reakcję i skuteczne działanie.

Nieodpowiednia liczba zawodników w murze

Często spotykamy się z sytuacją, w której bramkarz ustawia do muru zbyt wielu zawodników co utrudnia kontakt wzrokowy z piłką lub powoduje złe ustawienie bramkarza przed bramką. Dodatkowo zbyt wielu zawodników w murze oznacza mniejszą liczbę broniących poza murem - przewaga liczebna rywali.

Ruch „w ciemno”

Często spotykany błąd. Bramkarz tuż przed strzałem lub w momencie strzału przesuwa się w przestrzeń bliższego słupka przez co odkrywa dalszy względem piłki sektor bramki.

Zbyt późny naskok

Spóźniony timing naskoku powoduje, że bramkarz w momencie uderzenia nie ma kontaktu z podłożem co w efekcie prowadzi do utraty czasu na reakcję.

Zbyt wolna organizacja ustawienia muru i bramkarza - tak jak w przypadku Adriana w meczu z Brighton

Zła decyzja bramkarza - błąd decyzji dotyczący oceny uderzenia ( chwyt/wypchnięcie/piąstkowanie/brak reakcji) lub dośrodkowania (wyjście/wycofanie/brak reakcji)

Błąd techniczny przy obronie uderzenia

Wszelkiego rodzaju błędy przy chwycie, wypchnięciu lub piąstkowaniu.

Wskazówki dla bramkarzy

Ustawienie muru względem bliższego słupka bramki

Bramkarz musi ustawić się możliwie blisko osi środkowej boiska i mieć kontakt wzrokowy z piłką.

Uważam, że zwłaszcza w przypadku rzutów wolnych z przestrzeni tuż przed polem karnym bardzo dobrym rozwiązaniem ułatwiającym bramkarzowi kontakt wzrokowy z piłką, a tym samym możliwość szybkiej reakcji na uderzenie jest ustawienie muru "z dziurą"

Przestrzeń pomiędzy jedną, a drugą częścią muru nie może być zbyt duża - na tyle duża by bramkarz widział piłkę. Uderzenie w wolną przestrzeń w murze nie powinno być trudne do wybronienia : duża szansa, że zawodnicy skrajnie ustawieni zdążą wyblokować strzał, w przypadku gdy piłka jednak przedostanie się przez dziurę ustawienie i kontakt wzrokowy z piłką bramkarza jest dużym ułatwieniem przy skutecznej interwencji. Twierdzę, że jest to sposób, w jaki należy bronić rzuty wolne zwłaszcza z bliskiej okolicy pola karnego w sektorze środkowym.

Oczywiście takie rozwiązanie ma swoje wady ale skala korzyści wydaje się być większa.

Ustawienie muru musi uwzględniać rotację piłki przy uderzeniu

Jeden zawodnik wykraczający po za linię piłka-słupek

Ustawienie zawodników w murze od najwyższego do najniższego wzrostem (patrząc od zewnętrznej strony bramki)

Pozycja otwarta do osi środkowej boiska - umożliwia możliwość szybkiego działania w każdą stronę

Ustawienie względem bramki adekwatne do odległości piłki od bramki – im dalej znajduje się piłka tym wyższe ustawienie bramkarza

Ustawienie uwzględniające rodzaj uderzenia : piłka odchodząca - ustawienie wyżej / piłka dochodząca - ustawienie niżej, w przypadku gdy przy piłce ustawionych jest dwóch rywali o przeciwnej nodze wiodącej należy wybrać ustawienie do piłki dochodzącej

Brak ruchu „w ciemno” w celu przewidzenia toru lotu piłki przed uderzeniem

Odpowiedni timing naskoku – zbyt późny naskok powoduje spóźnioną reakcję na uderzenie (dotyczy to wszelakich uderzeń)

Adekwatna do miejsca rzutu wolnego liczba zawodników w murze

Propozycja liczby zawodników w murze w stosunku do miejsca rozegrania rzutu wolnego.

Tworząc grafikę kierowałem się twierdzeniem : mur ma pomagać, a nie utrudniać bramkarzowi.

Bardzo istotna jest również szybka organizacja muru i ustawienia oraz gotowość do działania. Im szybciej tym lepiej. Aby nie dać możliwości na szybkie wykonanie rzutu wolnego wymagana jest dynamiczna komunikacja i współpraca bramkarza i wszystkich pozostałych zawodników zespołu.

Zawodników stojących w murze powinni przyjąć odpowiednią postawę aby utrudnić zadanie rywalom :

Ustawienie bardzo blisko siebie, w płaszczyźnie czołowej do piłki

Kontakt wzrokowy z piłką

W kontakcie z podłożem (na palcach)

Coraz częściej obserwujemy sytuacje, w których zawodnicy w murze podskakują aby zwiększyć zakres zasłanianej przestrzeni, a dolną przestrzeń zasłania zawodnik ustawiony za murem w pozycji małego bloku lub leżącej. Twierdzę, że na najwyższym poziomie być może jest to uzasadnione natomiast tylko tam.

Ważna jest też świadomość, że nie każdy gol zdobyty z rzutu wolnego oznacza błąd bramkarza. Zdarzają się sytuacje, w których bramkarz nie jest w stanie w żaden sposób zapobiec utracie gola, a im wyższy poziom umiejętności graczy tym częściej takie sytuacje mają miejsce.

Nie poruszam kwestii ustawienia zawodników broniących poza murem, mam na ten temat swoje przemyślenia natomiast jest to indywidualna kwestia organizacji w defensywie każdego zespołu.

Paweł Wolfinger